فروشگاه اینترنتی پاسارگاد آریان

اگر این روزها به بیلبوردهای هشداری که در محدوده مراکز ترک اعتیاد نصب شده‌اند دقت کرده باشید، عبارت «ترامادول، اعتیاد خاموش» را بارها و بارها دیده‌اید اما برای پاسخ به این سوال که ترامادول چیست و چگونه وابستگی به آن می‌تواند اعتیادآور باشد، گفتگو با دکتر کفراشی، درمانگر اعتیاد را بخوانید.

آقای دکتر، ترامادول چیست و چرا از آن به عنوان اعتیاد خاموش یاد می‌شود؟
ترامادول یک داروی ضد درد است که برای کاهش دردهای متوسط تا شدید به وسیله پزشک تجویز می‌شود. این دارو به طور معمول برای تخفیف درد پس از عمل به ویژه پس از جراحی‌های ارتوپدی، دردهای مزمن مفصلی، درد ناشی از سرطان، سنگ کلیه و … به کار می‌رود و به صورت قرص، کپسول و تزریقی تولید می‌شود و البته مدتی است که بدون نسخه هم به فروش نمی‌رسد.

با توجه به اینکه مکانیسم کنترل درد در ترامادول مشابه مورفین است، به همین دلیل مصرف مداوم آن به وابستگی فیزیکی و روانی مشابه اعتیاد به مواد مخدر، منجر می‌شود اما به این دلیل از ترامادول با نام اعتیاد خاموش یاد می‌شود که شاید در روزهای اول به ظاهر علایم اعتیاد را نشان ندهد اما با گذشت زمان و مصرف طولانی‌مدت، اعتیاد ایجاد می‌کند و درمانی کاملا مشابه با درمان سوءمصرف‌ مواد مخدری مانند تریاک، کراک و هروئین دارد. در عین حال، علایم ترک آن نیز به صورت عصبانیت، تعریق، بی‌خوابی، تهوع، اسهال، لرزش اندام‌ها و توهم بروز می‌کند.

چرا عده‌ای به مصرف ترامادول روی می‌آورند؟
گاهی تحمل دردهای شدید ناشی از بیماری‌ها برای فرد دشوار است و بدون مشورت پزشک و رعایت دوز مناسب، اقدام به مصرف بیش از حد این دارو می‌کند و متاسفانه ادامه این روند، اعتیادآور است اما در موارد بسیاری نیز معتادان به مواد مخدر در مواردی که امکان تهیه یا استفاده از مواد مخدر را ندارند از این دارو برای جایگزین کردن مواد مخدر استفاده می‌کنند.

حتی عده‌ای نیز به غلط آن را برای ترک اعتیاد مورد استفاده قرار می‌دهند اما از آنجا که قریب به اتفاق بیماران وابسته به مواد مخدر در کنار مصرف مواد از داروهای اعصاب، آرامش‌بخش و خواب‌آور نیز استفاده می‌کنند، با مصرف همزمان ترامادول و این داروها به علت تداخلات دارویی، فرد در معرض خطر تشنج و ایست تنفسی قرار می‌گیرد. البته نباید این نکته را فراموش کرد که تعداد کسانی که به واسطه مصرف ترامادول وارد دنیای مخرب اعتیاد شده‌اند، کمتر از افرادی است که این داروها را برای جایگزینی مواد مخدر، مورد استفاده قرار می‌دهند. اینها به طور معمول کسانی هستند که برای درد، ترامادول را به صورت طولانی‌مدت مصرف کرده‌اند و از عواقب اعتیاد به آن غافل مانده‌اند.

شایع‌ترین عوارض مصرف ترامادول شامل چه مواردی است؟
شایع‌ترین عوارض گزارش شده ناشی از مصرف ترامادول، تهوع، استفراغ شدید و کاهش فشارخون است. سایر عوارض نیز شامل عوارض سیستم عصبی مانند سردرد، سرگیجه، افسردگی، تشنج به‌خصوص در انواع تزریق وریدی و اختلال تنفسی در فرد معتاد به ترامادول بروز می‌کند.

عده‌ای از افراد به دلیل خاصیت شادی‌آور بودن ترامادول اقدام به مصرف آن می‌کنند. این تصور چقدر صحت دارد؟
تصور اینکه این دارو شادی‌آور است، کاملا عامیانه و غلط است و تمام موارد استفاده از این دارو سوءمصرف تلقی می‌شود و فقط و فقط ترامادول به عنوان مسکن قوی و زیرنظر پزشک باید مصرف شود زیرا مصرف این دارو بیشتر از دو هفته مجاز نیست و وابستگی دارویی و اعتیاد را به دنبال دارد.

بسیاری از افراد که به بهانه شادی‌آور بودن ترامادول به سمت آن گرایش پیدا می‌کنند، افراد بی‌اطلاع و در بیشتر موارد معتادانی هستند که به علت مصرف یکنواخت مواد مخدر و گاهی به اشتباه به دلیل کاهش عوارض قطع مواد به ترامادول روی می‌آورند و گاهی جان خود را به علت مصرف بیش از حد و یا تداخلات دارویی از دست می‌دهند.

چرا مصرف ترامادول شیوع پیدا کرده است؟
گاهی افراد برای رفع مشکلات جنسی، دردهای شدید و … به توصیه افراد ناآگاه ترامادول مصرف می‌کنند اما علت شیوع اصلی آن در دسترس بودن ترامادول، قیمت پایین آن، گاهی ارایه بدون نسخه در داروخانه‌ها و اطلاعات ناکافی درباره عوارض سوء مصرف آن است. حتی افرادی که به توصیه پزشک معالج خود و برای مدت طولانی از ترامادول استفاده می‌کنند باید تا زمان قطع کامل زیر نظر باشند زیرا ترک مصرف این دارو به صورت کاهش تدریجی استفاده از آن میسر است در غیر این صورت فرد قادر نیست مصرف ترامادول را به یک‌باره کنار بگذارد چرا که با علایم ترک مخدر، حتی علایمی مانند ترک مورفین روبه‌رو خواهد شد.

نقش رسانه‌ها را در زمینه آگاه‌سازی جامعه چه قدر مفید می‌دانید؟
ببینید، اگر رسانه‌ها آموزش صحیح و اطلاعات درستی را در زمینه مصرف مواد اعتیادآور مانند ترامادول به مردم ارایه دهند، افراد به دلیل آشنایی با عوارض این مواد به‌طور مسلم به سمت این مواد گرایش پیدا نمی‌کنند و به این نتیجه می‌رسند که ترامادول فقط و فقط یک مسکن برای دردهای متوسط تا شدید بوده و مصرف طولانی‌مدت آن اعتیادآور است.