آیا اثر نقص بلوری بر خواص مواد اثری بد و نامطلوب است؟
یا این که ممکن است در برخی موارد اثری مثبت و مفید باشد؟
آیا بر هم خوردن نظم موضعی همیشه موجب تخریب خواص مطلوب ماده می شود؟
یا این که ممکن است خصوصیات جدیدی را در ماده ایجاد کند؟
برای پاسخ به پرسش های بالا لازم است به بررسی دقیق تر مواد بپردازیم و عوامل شکل دهندة خواص را مرور کنیم.
می دانیم تفاوت های مواد ناشی از حالتی است که ماده در آن قرار دارد و می تواند بسیاری از خواص آن را تحت تأثیر خود قرار دهد. مثلاً ماده در حالت گازی، مولکول ها به علت فاصله زیادی که از هم دارند، می توانند بدون تأثیر پذیرفتن از مولکول های مجاور، به صورت مستقل حضور داشته باشند.
ماده در حالت گازی خصوصیت رسانایی الکتریکی ندارد، زیرا الکترون های آزاد و یون ها که تنها حامل های جریان الکتریکی هستند، در این حالت از ماده وجود ندارند. از طرف دیگر، در حالت گازی انتظار می رود ماده رسانای گرما باشد، زیرا شرط رسانایی گرمایی، حرکت ذرات ماده است که در این حالت به علت مقید نبودن ذرات در حالت گازی به وجود می آید.
نکته جالب در این دسته بندی آن است که اثر ترکیب شیمیایی مواد مورد توجه قرار نگرفته اند، گویی حالت ماده به تنهایی بسیاری از خصوصیات کلی آن را مشخص می کند و این خصوصیات مستقل از ترکیب شیمیایی آن است.
آنچه موجب شباهت خواص کلی همه مواد در یک حالت خاص مانند حالت گازی می شود، وضعیت ذرات نسبت به هم است. این وضعیت «میزان تحرک پذیری» ذرات در هر حالت را تعیین می کند.
وجود عیوب بلوری همانند حالت های ماده، البته به شکلی جزئی تر، به وضعیت قرار گرفتن ذرات ماده در کنار هم شکلی خاص می بخشد و از این طریق موجب می شود تا ماده ویژگی های دیگری را که بعضاً متفاوت از ویژگی های قبلی است، از خود نشان دهد.
همان طور که نمی توان تغییر حالت یک ماده از حالت گاز به مایع را که لزوماً موجب بهبود یا تخریب همه خواص نمی شود یک تغییر مثبت یا منفی دانست، وجود عیوب بلوری را نیز نمی توان عامل تخریب یا بهبود همة خواص ماده به حساب آورد.
بنابراین در پاسخ به این پرسش که آیا عیوب بلوری بر خواص مواد اثر نامطلوب می گذارند یا نه؟ باید گفت که عیوب بلوری برخی از خواص را بهبود می دهند و برخی را تضعیف می کنند.
گفتیم که عامل اصلی تعیین کننده خواص کلی مواد، میزان تحرک اجزای آن است. یعنی میزان تحرک مولکول ها و یون ها در تعیین خواص مواد نقش عمده ای بازی می کند و می تواند به تنهایی وضعیت بسیاری از خواص را مشخص سازد.
همچنین می دانیم که بلورها (غالباً) دارای حالت جامد هستند و در این حالت از ماده تحرک ذرات به صورت حرکت های محدود مانند لرزش و جا به جایی های موضعی است. علت عدم امکان حرکت آزاد در این حالت از ماده، فشردگی ساختار و به تبع آن نیروهای قوی بین ذرات است. وجود پیوندهای قوی بین ذرات موجب می شود که ذرات در پیوندهای موجود اسیر گردند و امکان حرکت آزادانه نداشته باشند.
بدیهی است که هر چه این پیوندها بیشتر و قوی تر باشد، میزان محدودیت ذرات بیشتر و تحرک آن ها کمتر خواهد شد. بنابراین تعداد و چگونگی پیوند ها در میزان تحرک ذرات نقش اصلی را بازی می کند. با این توضیحات این سۆال مطرح می شود که در یک ساختار منظم و کامل بلوری میزان تحرک ذرات (آنیون ها و کاتیون ها) چگونه است و آیا میزان این تحرک با میزان تحرک بلورهای ناقص (دارای عیوب بلوری) متفاوت است؟
با در نظر گرفتن این نکته که در یک شبکه کامل هر یون در محل خاص خود قرار می گیرد و از طریق پیوندهای مشخص با یون های اطرافش در موضع خود مستقر می شود، می توان نتیجه گرفت که تحرک یون ها در این حالت به کمترین حد خود خواهد رسید، زیرا تمام پیوندهای ممکن در یک شبکه کامل تشکیل می شود و هیچ ظرفیتی برای برقراری پیوند خالی نمی ماند.
در مقابل، در یک بلور ناقص به علت اضافه بودن یا کم بودن یک یون (مثلاً کم بودن یک آنیون که معادل است با اضافه بودن یک کاتیون، یا اضافه بودن یک آنیون که متناظر است با کم بودن یک کاتیون) امکان تشکیل تمامی پیوندهای ممکن وجود ندارد و از آنجا که هر پیوند همانند بندی است که یون ها را در محل خود محکم می کند، می توان انتظار داشت که در این حالت (بلور ناقص) میزان حرکت یون ها بیش از حالتی باشد که شبکه بلوری کامل است.
با مقایسه پیوند های موجود در شبکه بلوری کامل (شکل 2) و شبکه های بلوری دارای نقص (شکل های 3 و 4) می توان به تفاوت های ناشی از وجود عیوب که به آزادی حرکتی بیشتر یون ها منجر می شود پی برد.
مرکز یادگیری تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته ...
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز تزریقات قدم بگذارید، انواع مختلف تزریقات، اصول و مراحل انجام صحیح آنها، و نکات ایمنی را به طور کامل بیاموزید و با تزریق ایمن و موثر، به سلامت خود و اطرافیانتان کمک کنید! تزریق، یکی از روشهای رایج برای تجویز داروها به بدن است. ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز تعمیر MP3 پلیر قدم بگذارید، با علل رایج خرابی این دستگاه ها آشنا شوید و با به کارگیری دانش و مهارت های خود، MP3 پلیر محبوب خود را دوباره احیا کنید! MP3 پلیرها، دستگاه های محبوب و پرکاربردی برای گوش دادن به موسیقی هستند. اما ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز پرورش قناری قدم بگذارید، با تمام نکات و ظرافتهای نگهداری از این پرنده آوازخوان دوستداشتنی آشنا شوید و با خلق فضایی ایدهآل، از آواز دلنشین و زیبایی خیرهکننده آن لذت ببرید! قناری، پرندهای کوچک و زیبا با آوازی دلنشین است که ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز بهداشت مادر قدم بگذارید، با تمام نکات و اطلاعات لازم در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان آشنا شوید و با مراقبت صحیح از خود و فرزندتان، سفری امن و لذتبخش را در دوران مادری تجربه کنید! مادر شدن، یکی از مهمترین و زیباترین ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز ورزش پیلات قدم بگذارید، با اصول و فواید این ورزش بینظیر آشنا شوید و با انجام تمرینات پیلات، به سلامتی، تناسب اندام و آرامش ذهن خود دست پیدا کنید! ورزش پیلات، نوعی ورزش کمتاثیر و قدرتی است که بر تقویت عضلات مرکزی بدن، بهبود ... ...
اسکی، یکی از ورزشهای زمستانی محبوب است که در آن افراد با استفاده از اسکی و چوب اسکی، بر روی برف سر میخورند. این ورزش هیجانانگیز، علاوه بر لذت و تفریح، فواید بسیاری برای سلامتی نیز دارد. در این راهنمای جامع، به بررسی کامل اسکی، از آموزش اصول اولیه تا معرفی تجهیزات و ... ...
راهنمای کشورهای مستقل مشترک المنافع و جمهوریهای بالتیک.pdf ... ...
کتاب داستان دو شهر نویسنده چارلز دیکنز A tale of two cities by Charles Dickens قسمتی از کتاب داستان دو شهر : مواقعی که ناخوشيی طاعونی همهجاگير میشود، بعضی از ما کششی در خود نسبت به اين مرض احساس میکنيم و سخت مشتاقيم بر اثر ابتلای به آن از جهان برويم. همه ما اين تمايل ... ...
دختر کشیش نویسنده جورج اورال a Clergymans Daughter by George Orwell کتابدختر کشیشاثریست متفاوت ازجورج اورول، صاحب آثاری چون «قلعه حیوانات» و «1984» که در سال ۱۹۳۵ منتشر شد. اورول در این کتاب بر خلاف بسیاری از نوشتههایش قلمی ساده برای بیان داستان انتخاب کرده اما مانند ... ...
دختر زرین چشم نویسنده بالزاک The Girl With the Golden Eyes by Balzac کتاب دختر زرین چشم، اثر انوره دوبالزاک، رمان نویس فرانسوی با سبک رئالیسم اجتماعی است که این بار راز مردی جوان به نام هانری دومارسه را برملا می کند. آیا هانری فرزند عشق است یا پسری نامشروع... مسلّما از ... ...
کتاب گاو سنگی نویسنده فیلیس ویتنی The Stone Bull by Phyllis A. Whitney – Etsy اریل بالرین زیبا و معروف خودکشی میکند. و خواهر” کوچکترش “جنی” که کاملا شبیه او است احساس گناه میکند چون وقتی اریل به وی احتیاج داشت به سراغش نرفت. او همیشه حسادتی پنهانی نسبت به اریل داشت ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز آمادگی برای کنکور قدم بگذارید، با اصول و قواعد مطالعه موثر آشنا شوید، برنامهریزی درستی برای دوران کنکور داشته باشید و با تلاش و پشتکار، دروازههای دانشگاه را به روی خود بگشایید! کنکور، یکی از مهمترین آزمونهای تحصیلی در ایران است ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز درمان موهای زبر قدم بگذارید، علل زبری مو را بشناسید، با روشهای مختلف درمان و مراقبت از موهای زبر آشنا شوید و به موهایی لطیف، درخشان و خوشحالت دست پیدا کنید! موهای زبر، موهایی هستند که خشن، خشک، و شکننده هستند و به راحتی حالت ... ...
اگر به یک وب سایت یا فروشگاه رایگان با فضای نامحدود و امکانات فراوان نیاز دارید بی درنگ دکمه زیر را کلیک نمایید.
ایجاد وب سایت یا