یکم- کشف انرژی اتمی
کشف انرزی هسته ای یکی از مهمترین و اثر گذارترین کشفیات بشر در طول تاریخ است. در سال 1927 میلادی ، « آلبرت انیشتن » با طرح فرمولی ثابت نمود که « اگر اتم شکافته شود ، انرژی عظیمی ایجاد می شود.» دوشیوه بنیادی برای آزادسازی یک اتم وجود دارد: در روش «شکافت هسته ای» هسته اتم را با یک «نوترون» به دو جزء کوچک تر تقسیم می شود. نظیر اقدامی که در مورد ایزوتوپ های اورانیوم (یعنی اورانیوم 235 و 233) انجام می شود. و در روش دوم که به «همجوشی هسته ای » مشهور است ؛ با استفاده از دو اتم کوچک تر که معمولا هیدروزه یا ایزوتوپ های هیدروژن (مانند دو تریوم و ترتیوم ) هستند ، یک اتم بزرگ تر مثل هلیوم یا ایزوتوپ های آن را تشکیل می شود. این فرایند در خورشید برای تولید انرزی به کار می رود.[1]
علی رغم اهمیت این کشف از همان آغاز سوء استفاده قدرت های جهان از آن نگرانی عمیقی را در سطح جهان پدید آورد ؛ با فاصله اندکی آمریكایی‌ها برای نخستین بار به طور كاملاً سری در صحرای “نوادا” انفجار هسته‌ای را آزمایش كردند. در جنگ جهانی دوم هم هواپیمای ده تنی دبلیو به خلبانی سرگرد “كنراد” بمبی را كه نام آن “litell boy” بود در هیروشیمای ژاپن منفجر كردند كه این بمب در 8 متری زمین منفجر شد و 120 هزار نفر را جزغاله كرد.
دوم- پیشینه انرژی اتمی در ایران
سال 1335، مجلس شورای ملی وقت، ایجاد «مركز اتمی دانشگاه تهران» را تصویب كرد و در آذرماه 1344، راكتور پنج مگاواتی آموزشی و تحقیقاتی ایران، كه از آمریكا خریداری شده بود آماده فعالیت شد.و در سال 1345، در مركز تحقیقات هسته‌ای امیرآباد تهران به كار گرفته شد و تاكنون نیز فعالیتش ادامه دارد.[2]
این راكتور به طور منظم مورد بررسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد و از مواردی كه 93 درصد آن اورانیوم غنی شده است استفاده می‌كند. سال 1352 سازمان انرژی اتمی تشكیل شد و سریعاً برای احداث مجتمع‌های قدرت هسته‌ای وارد مذاكره شد. حكومت شاه قراردادهای ده سالة قابل تمدید جهت تهیة سوخت هسته‌ای با کشورهای آلمان ، فرانسه و آمریکا امضاء كرد.[3] قرار بود نیروگاه اتمی در بوشهر توسط وزارت تحقیقات و صنعت آلمان‌غربی به عنوان نخستین نیروگاه اتمی ایراندر سال 1358 راه اندازی شود و پس از آن كار ساخت دیگر نیروگاهها آغاز گردد. متعاقب این قرارداد، آمریكا بعد از مذاكراتی كه در 22 مرداد سال 1356 صورت گرفت، قرار شد: نیروگاههایی در ایران احداث كند و هشت راكتور اتمی به رژیم شاه بفروشد و در 15 مهر 1356، فرانسه نیز اعلام كرد كه قرار است دو نیروگاه‌اتمی در ایران تأسیس كند و راكتورهایی را نیز به ایران بفروشد.[4]
با پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل مخالفت غربیها با انقلاب اسلامی، این روند متوقف گردید و حتی در دوران جنگ، بخشی از امكانات احداث شده توسط فرانسویها، بمباران شد. پس از آن مذاكراتی با ژاپن صورت گرفت؛ اما ژاپنیها هم تحت فشار غرب پاپس كشیدند. نهایتاً روسها همكاری هسته‌ای با ایران را پذیرفتند.
تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های 1364 تا 1376 موجب گردید، ایران بتواند از طریق دلالان خارجی به نقشههایی كه در ساخت دستگاه‌های سانتریفوژ كاربرد دارند دسترسی پیدا كند. در این دوره، ایران توانست نقشههای مربوط به راكتور آب سنگین را هم به دست آورد. [5]
از سال 1376 تا سال 1380 با ساخت وسایل مورد نیاز در داخل و وارد كردن برخی از قطعات از خارج، جمهوری اسلامی ایران موفق به انجام آزمایشهای مربوطه در محیط آزمایشگاهی شد. پس از موفقیت آزمایشها در مقیاس آزمایشگاهی، از سال 80 به بعد این دانش به سایتهایهستهای از جمله سایت نطنز كه از چندین سال قبل احداث آن شروع شده بود، منتقل گردید. در همین دوران، ایران به دانش غنیسازی اورانیوم از طریق لیزر نیز دست یافت و در محیط آزمایشگاهی، فعالیتهایی را انجام داد و كار احداث راكتور آب سنگین نیز در اراك آغاز گردید.با دسترسی به چنین توانمندی، یعنی دستیابی به فناوری هسته‌ای[6] این دانش، عملیاتی نیز گردید و ایران توانست فرآیند غنیسازی و چرخه سوخت اتمی را اجرایی كند. این پیروزی شگفت با اتكا به دانشمندان ایرانی در چندین نقطه از كشور دنبال شد:
1. استخراج اورانیوم از معادن در ساغند یزد؛
2. تبدیل سنگ اورانیوم به كیك زرد یا كنسانتره اورانیوم در اردكان یزد؛
3. تبدیل كیك زرد از طریق فرآوری اورانیوم به سه گاز در اصفهان:
الف- گاز هگزا فلوراید اورانیوم معروف به uf6؛
ب- گاز تترافلوراید اورانیوم معروف به uf4؛
ج- اكسید اورانیوم معروف به uo2.
با استفاده از این سه نوع گاز در دستگاه‌های سانتریفوژ در سایت نطنز كه آخرین مرحله چرخه سوخت است، طی فرآیندی با جداسازی اتمهای سنگین، غنیسازی صورت می‌گیرد.قابل ذكر است، درصد غنیسازی، متناسب با نوع كاربرد انجام می‌گیرد. بدین گونه كه غنیسازی 3- 4% برای سوخت نیروگاه‌های اتمی و برای بمب اتم، غنیسازی بالای 90% باید انجام گیرد.[7]
سوم- غنی سازی چیست؟
غنی سازی در دانش هسته ایی یعنی تولید اورانیومی که دارای درصد بالایی از ایزوتوپu۲۳۵باشد. اورانیوم مورد استفاده در راکتورهای اتمی باید به حدی غنی شود که حاوی ۲تا ۳ درصد اورانیوم ۲۳۵ باشد، در حالی که اورانیومی که در ساخت بمب اتمی بکار میرودحداقل باید حاوی ۹۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ باشد.برای به دست آوردناورانیوم غنی شده بهدستگاههای احتیاج داریم که سانتریفوژ نام دارد.
سانتریفوژ دستگاهیاستوانه ایی شکل است که با سرعت بسیار زیاد حول محور خود می چرخد. هنگامی که گازهگزا فلوئورید اورانیوم به داخل این سیلندر تزریق شود نیروی گریز از مرکز ناشی ازچرخش آن باعث می شود که مولکولهای سبکتری که حاوی اورانیوم ۲۳۵ است در مرکز سیلندرمتمرکز شوند و مولکولهای سنگینتری که حاوی اورانیوم ۲۳۸ هستند در پایین سیلندرانباشته شوند .اورانیوم ۲۳۵ غنی شده ای که از این طریق بدست می آید سپس بهداخل سانتریفوژ دیگری دمیده میشود تا درجه خلوص آن باز هم بالاتر رود. این عملبارها و بارها توسط سانتریفوژهای متعددی که بطور سری به یکدیگر متصل میشوند تکرارمیشود تا جایی که اورانیوم ۲۳۵ با درصد خلوصموردنیاز بدست آید.آنچه که پس از جدا سازی اورانیوم ۲۳۵ باقی میماند به نام اورانیوم خالی یافقیر شده شناخته می شود که اساسا از اورانیوم ۲۳۸ تشکیل یافته است. اورانیوم خالیفلز بسیار سنگینی است که اندکی خاصیت رادیو اکتیویته دارد و در ساخت گلوله های توپضد زره پوش و اجزای برخی جنگ افزار ها کاربرد دارد. این فرایند در ایران در کارخانهنطنز انجام می شود.[8]
چهارم – موفقیت های هسته ای ایران
عملکرد كارخانه نطنز
كارخانه نطنزاز دو بخش شامل كارخانه آزمایشگاهی غنی سازی اورانیوم و كارخانه صنعتی غنی سازیاورانیوم تشكیل شده است. در كارخانه آزمایشگاهی مطابق گزارش‌های آژانس بین‌المللیانرژی اتمی، شش مجموعه 164 تایی از ماشین سانتریفیوژ در نظر گرفته شده است. برایایجاد كارخانه صنعتی غنی سازی اورانیوم باید 54 هزار ماشین سانتریفیوژ وجود داشتهباشد در مهرماه 1382 بر اساس توافقنامه سعدآباد، تهران متعهد شد كه غنیسازی اورانیوم را به حالت تعلیق در بیاورد، و علیرغم این كه بیش از 100ماشینسانتریفیوژ در نطنز وجود داشت ولی صرفا 10 ماشین سانتریفیوژ به هم متصل و روی آنهاتست انجام و اورانیوم تا 2/1درصد غنی شده بود.اماایران در اسفند سال 1384 اعلام كرد كه فرآیند تحقیق و توسعه هسته‌ای را در نطنزآغاز خواهد كرد.این فرایند در نطنز دو مرحله دارد. مرحله اول نصبماشین‌های سانتریفیوژ جدید در نطنز برای این كه تعداد ماشین‌های سانتریفیوژ آمادهبه كار در نطنز به 164 برسد و مرحله دوم تست این ماشین‌ها یعنی انجام عملیات غنیسازی با استفاده از تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم است.ایران هم اکنون توانسته استیك مجموعه 164 تایی از ماشین‌های سانتریفیوژ را به هم متصل و با تزریق گاز روی آنهاتست انجام دهد و اورانیوم را تا مقدار 8/4 درصد برای تهیه سوخت نیروگاه‌های آب سبكغنی كند. برای تبدیل نطنز به یك موقعیت صنعتی، صرفا به عملیاتی به نام «باز تولید» reproduction احتیاج داریم كه مجموعه‌های 164 تایی سانتریفیوژ را باز تولید كرده وكنار هم بگذاریم تا تعداد آنها به بیش از 50 هزار تا برسد و یك كارخانه صنعتی داشتهباشیم.[9]
دستیابی کشورمان به چرخه کامل سوخت هسته ای حکایت از آن دارد که ایران توانسته است از مرحله استخراج سنگ اورانیوم، تبدیل سنگ به کیک زرد، تبدیل کیک زرد به هگزافلوراید اورانیوم یا همان uf6، انجام عملیاتی غنیسازی روی uf6 و خالی کردن فلئور آن و تهیه اکسید اورانیوم غنی شده، تبدیل اکسید اورانیوم غنی شده به قرص‌هایی با عرض هشت دهم و طول یک سانتیمتر که این قرص در درون غلاف زیرکنیوم قرار می‌گیرد و میله‌های سوخت را تشکیل می‌دهد با موفقیت به پایان رساند. و با موفقیت چشم گیری و علی رغم تحریمها و محدودیت های بین المللی به جمع اعضای باشگاه هسته‌ای جهان پیوست و در غنیسازی در جایگاه دهم یا یازدهم قرار گرفت. علاوه بر بومی بودن تمامی مراحل غنی سازی دستگاه‌های سانتریفیوژ توسط متخصصان کشورمان ساخته می شوند؛ این سانتریفیوژهای حدودا یک متر و هشتاد سانتیمتر ارتفاع دارد و از 200 قطعه تشکیل شده که 94 قطعه آن بسیار حساس و دارای تکنولوژی بالایی است. [10]
پنجم- اهداف جمهوری اسلامی ایران از دستیابی به تکنولوژی هسته ای:
این انرژی دارای کاربردهای فراوانی است که به دو بخش استفاده صلح جویانه و نظامی تقسیم می شود:
الف. استفاده صلح جویانه
جمهوری اسلامی ایران در طول سالیان اخیر همواره تاکید بر استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای داشته است و كاربردهای صلح‌آمیز، انگیزه اصلی طرح تجهیز هسته‌ای کشورمان می‌باشد که عبارتند از:
1- تحصیل توانمندی‌های مورد نیاز در عرصه‌های گوناگون بین‌المللی به شكل مدرن آن.
2- ورود به صنعت چرخة سوخت هسته‌ای (مجموعه حلقه‌هایی از دستیابی به سنگ و تبدیل آن به قرص اورانیوم را شامل میشود) كه اكنون ایران رسماً به این گروه دعوت شده است.
3- استفاده از كاربردهای غیرنظامی انرژی هسته‌ای در عرصه‌های مختلف و مورد نیاز طبیعی كشور از قبیل :
1-3. كاربرد انرژی اتمی در تولید برق.
2-3. كاربرد انرژی هسته‌ای در بخش صنایع.
3-3. كاربرد در بخش صنایع غذایی و كشاورزی.
4-3. كاربرد تكنیك‌های هسته‌ای در مدیریت منابع آب.
5-3. كاربرد انرژی هسته‌ای در بخش پزشكی و بهداشتی.
6 -3 . كاربرد در بخش دامپزشكی و دامپروری.[11]
ب- کاربرد نظامی
بدترین و خطرناک ترین نوع استفاده از این انرزی كاربردهای نظامی آن است كه به دلیل قدرت تخریبی بسیار بالا خسارت های غیرقابل تصور مختلفی را برای بشریت و طبیعت به وجود می آورد؛ انفجاریک بمب اتمی سبب تولید یک موج گرمای بسیار شدید ، تولید موج انفجار فوق العاده قوی ، ایجاد انواع مختلف تابش های خطرنک و تولید ابری از ذرات و غبارهای رادیو اکتیو و قطعات بمب که به مرور مجددا فرو می ریزد و... می شود.[12] نمونه بارز آن بكارگیری این سلاح مخرب توسط دولت آمریكا در شهرهای هیروشیما و ناكازاكی ژاپن در خلال جنگ جهانی دوم است كه قربانیان فراوانی را به همراه داشت و هنوز هم بسیاری از آثار این عمل غیرانسانی در آن جامعه مشهور و ملموس است.
جمهوری اسلامی ایران علیرغم مسابقه تسلیحاتی کشورهای بزرگ و برخی کشورهای منطقه در تولید و تکثیر این سلاح در جهت تهدید دیگر کشورها و عنصر بازدارندگی ؛ با توجه به خسارات و پیامدهای غیر انسانی آن از یک سو وهمچنین ممنوعیت استفاده از سلاح های کشتار جمعی در اسلام[13] و فتوای صریح مقام معظم رهبری در حرمت آن ، از ابتدای شکل گیری خود تا کنون ضمن پیوستن به کنوانسیون ها و قراردادهاى منع تولید و تکثیر سلاححهای کشتارجمعی و هسته ای همواره بر کنترل و عاری سازی تمامی کشور ها از انواع سلاح های کشتار جمعی تاکید داشته و در موقعیت های متعدد آن را پیگیری نموده است.و حتى در سختترین شرایط، مانند بمباران شیمیایى شهرهاى كشورتوسط رژیم عراق، تعهد خود را مبنى بر عدم استفاده از این سلاحها، به اثبات رساندهاست.
ششم- جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی
1. ساختار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
آژانس بین‌المللی انرژی در سال 1975 آغاز به كار نمود كه از لحاظ ساختاری یك سازمان بین‌المللی مستقل است كه تحت هدایت عالیه سازمان ملل‌متحد قرار دارد و در چارچوب نظام ملل‌متحد فعالیت می‌كند.هدف عمده آژانس، ترویج و توسعه كاربردهای انرژی اتمی در برقراری صلح، بهداشت و رفاه در سراسر جهان، از طریق وضع استانداردهای ایمنی هسته‌ای و زیست‌محیطی و كنترل آنها، ارائه خدمات فناوری هسته‌ای و مبادله اطلاعات علمی و فنی در زمینه انرژی هسته‌ای است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تنها سازمان تخصصی بین‌المللی‌ای است كه مسقیماً به مجمع عمومی و در مواردی به شورای امنیت و شورای اقتصادی و اجتماعی ملل‌متحد گزارش می‌دهد. امروزه تعداد كشورهای عضو آژانس بالغ بر 140 كشور و مقر آن در وین اتریش است.
2. قواعد حقوقی ناظر بر عملكرد آژانس
1-2. اساسنامه آژانس؛
2-2. معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای؛
معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در 1968 به تصویب رسید و از 1970 به اجرا درآمد. از آنجا كه این معاهده برای مدت 25 سال منعقد شده بود، لذا در 1995 برای مدت نامحدود تمدیدگردید. 186 كشور عضو این معاهده هستند.
3-2. موافقتنامه پادمان میان آژانس و كشورهای عضو آژانس؛
طبق ماده 12 اساسنامه آژانس، هر یك از كشورهای عضو باید به منظور انجام تدابیر پادمانی از سوی این آژانس، موافقتنامه پادمان را با آژانس امضا نمایند. این موافقتنامه كه جنبه نمونه دارد، مشتمل بر 98 ماده است. در این زمینه، موافقتنامههای بازرسی، ادواری و محدود آژانس پیش‌بینی شدهاست.
4-2. پروتكل الحاقی به موافقتنامه 2+93، مصوب سپتامبر 1997 توسط شورای حكام آژانس است. این پروتكل نیز همچون موافقتنامه پادمان، یك موافقتنامه نمونه می‌باشد كه مشتمل بر 18 ماده و دو ضمیمه مفصل است. این پروتكل میان هر یك از كشورهایی كه آمادگی پذیرش مقررات پروتكل را دارند و آژانس منعقد میشود. مرجع تصویب پروتكل از سوی آژانس، شورای حكام و امضا و اجرای آن با دبیركل آژانس است.تاكنون 80 كشور، از جمله كشورهای عضو اتحادیه اروپا و هر پنج قدرت هسته‌ای دارای حق وتو و نیز ژاپن و كره‌شمالی، پروتكل را امضا كردهاند. البته برخی از آنها، از جمله ایالات‌متحده‌آمریكا، آن را با اعمال حق شرط پذیرفته است.[14]
3. پروتكل الحاقی 2+93
پس از كشف برنامه هسته‌ای مخفی عراق به دنبال جنگ خلیج‌فارس -بحران كویت- و فعالیت‌های هسته‌ای مشكوك كره‌شمالی، تقویت پادمانهای هسته‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد توجه قرار گرفت. این مسئله سبب شد كه آمریكا و گروه غرب با استفاده از این بهانه به فكر تجدید نظر جدی در مكانیسم نظارتی و پادمان هسته‌ای آژانس و npt بیفتند و در نتیجه ضرورت اصلاح و تقویت نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای دولتهای فاقد سلاح هسته‌ای را مطرح سازند. استدلال كشورهای مذكور این بود كه رژیم نظارتی npt گرچه در نظارت بر فعالیت‌های اظهار شده عراق مؤثر بوده، ولی در كشف فعالیت‌های اظهار نشده این كشور موفق نبوده است. و لذا سیستمهای نظارتی باید تقویت و اصلاح شود. بر این اساس شورای حكام آژانس در دسامبر 1993 بررسی برنامهای را تحت عنوان 2+93 به منظور تهیه پیشنهادی در خصوص تقویت مؤثر سیستم نظارتی در مدت دو سال آغاز كرد كه این برنامه به همین دلیل 2+93 نامیده شد.در ژوئن 1995 دبیرخانه آژانس، سند 2+93 را به شورای حكام آژانس تقدیم كرد. در آن سند اقدامات متعددی به منظور تقویت سیستم نظارتی nptتشریح شده بود كه شامل تأسیسات و فعالیت‌های اظهار شده و اظهار نشده میگردید. این سند شامل دو بخش بود: بخش نخست در برگیرنده اقداماتی بود كه از دید دبیرخانه آژانس میتوانست مطابق موافقتنامههای آژانس با كشورهای عضو غیرهستهای تحت سند inficirc/153 فوراً اجرا شود. بخش دوم نیز در برگیرنده اقداماتی بود كه دبیرخانه بر اساس تصویب مقام حقوقی صلاحیت‌دار پیشنهاد كرده بود. نهایتاً با توجه به ارائه این سند توسط دبیرخانه شورای حكام آژانس در سال 1996 با تأسیس كمیتهای، مسئولیت تدوین مقررات بخش دوم سند 2+93 را به آن واگذار كرد. این كمیته نیز پیش‌نویس 2+93 را پس از برگزاری چندین نشست تهیه و در 15 مه 1997 به تصویب شورای حكام آژانس رساند. از این رو سند 2+93 تحت عنوان«پروتكل تقویت كارآمدی سیستم نظارتی آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای» مورد تصویب قرار گرفت.پروتكل 2+93 برای كشورهای عضوی طراحی شده است كه موافقتنامه بازرسی و نظارت را با آژانس امضا كردهاند. این پروتكل دارای یك مقدمه، 18 ماده و دو ضمیمه است. بر طبق ماده 1 پروتكل 2+93، در صورت بروز هرگونه تعارض بین مفاد موافقتنامه بازرسی153 و این پروتكل، مقررات پروتكل 2+93 اعمال خواهد شد.
4. وضعیت ایران در ارتباط با آژانس و پروتكل الحاقی
ایران یكی از قدیمی ترین كشورهایی است كه پیمان منع آزمایشات هسته ای(ctbt) را امضا كرد و كنوانسیون منع تولید و گسترش سلاح های هسته ای(npt) را به رسمیت شناخته و به عضویت «آژانس بین المللی انرژی هسته ای» درآمد و نظارت مستقیم آژانس بین الملل انرژی هسته ای را بر فعالیت های خود پذیرفت. و آژانس بین الملل انرژی هسته ای طی چندین سال با بررسی دقیق فعالیت های ایران و تقویت كانون های نظارتی خود، بارها در گزارشات خود اعلام كرده است كه ایران به جز استفاده صلح آمیز از تكنولوژی هسته ای برنامه دیگری ندارد و هیچ مدرکی دال بر انحراف برنامه هسته ای ایران وجود ندارد.
اما با این حال موج جدید تبلیغات بر ضدّ فعّالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و اقدامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح گردید كه نقطه شروع آن اوت 2002 توسط نمایندگان سازمان مجاهدینخلق – منافقین- بود كه مطالبی در مورد نیروگاه‌های نطنز و اراك بیان داشتند. پس از آن، شبكه خبری cnnعكسهای ماهوارهای از تأسیسات نطنز و اراك را پخش و چنین وانمود كرد كه گویی این دو سایت هسته‌ای را كه به ادعای آنها برای ساخت سلاح اتمی ایجاد شده است، كشفكردهاند. آقای البرادعی در یک مصاحبه اظهار داشت كه آژانس از وجود تأسیسات مزبور اطّلاع كامل داشته و پخش تصاویر cnn برای آژانس خبر جدیدی تلّقی نمیشود. وی افزود: ما هدف از این تأسیسات را درك میكنیم و اعتقاد داریم تحت كنترل دقیق و و برای مصارف صلح‌جویانه هستند ولی در هر صورت باید به آنجا برویم و اطمینان حاصل كنیم كه آن تأسیسات تحت نظارت نظام پادمانهای آژانس قرار دارد. وی سپس به دعوت مقامات ایرانی برای بازدید از این تأسیسات اشاره كرد و گفت: موضوعی كه بر آن پافشاری خواهیم كرد، لزوم پیوستن ایران به پروتكلالحاقی است.مدیر كلّ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بهمن ماه 1381 از ایران و تأسسات نطنز بازدید كرد. در ادامه البرادعی مأمور شد در اجلاس بعدی شورای‌حكّام -42ژوئن/ 26 خرداد- گزارش جامعی در مورد فعّالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران تهیّه و ارائه كند. در همین زمان، آمریكا همه تلاش خود را برای ایجاد نوعی اجماع بین‌المللی بر ضدّ فعّالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در زمان برگزاری اجلاس به عمل آورد.سرانجام مدیركل آژانس گزارش جامع خود را در مورد ایران در 18 ژوئن -28 خرداد- به شورای حكّام تسلیم كرد. که در آن هیچگونه تخلّف یا نقض تعهّد ایران را احراز نشده بود اما با کمال تعجب. مدیركل، در این گزارش در مورد عدم اظهار 1800 كیلوگرم اورانیوم طبیعی در 1991 را كه بر طبق قرارداد بازرسی ایران با آژانس، نیازی به اظهار آن نبوده است، بزرگ‌نمایی کرد و به نوعی برای پیوستن ایران به پروتكل 2+93 كه یك پروتكل داوطلبانه است نه اجباری، فشار آورد. و شورای حكّام از ایران خواست كه سریعاً و بی‌قید و شرط پروتكل الحاقی را امضا و اجرا كند. از آن پس آمریكا تمامی تلاش خود را به منظور تصویب قطعنامهای بر ضد ایران در شورای حكّام وارسال پرونده ایران به شورای امنیت به کار برد. تا اینکه بالاخره با فشارهای سیاسی آمریکا و متحدینش بر آژانس و اعضای آن پرونده ایران بدون کوچکترین دلیل قانونی به شورای امنیت گزارش و در دستور کار اعضای آن قرار گرفت.هم اكنون نیز آمریكا تمامی تلاش خود را جهت دستیابی به اجماع اعضائ شورای امنیت در مورد اتخاذ تحریم های بین المللی بر علیه ایران به كار گرفته است . هرجند با توجه به عملكرد كاملا شفاف و قانونی ایران از یك سو و همچنین ایستادگی جدی ایران بر حقوق قانونی خویش به نظر نمی رسد این تلاش ها نتیجه مطلوبی برای آمریكا به دنبال داشته باشد.
هفتم – راهبرد ایران در مقابله با موضوع هسته ای
مقام معظم رهبری در این زمینه می فرمایند: «جمهوری اسلامی و ملت ایران بر اساس منطق اسلام به دنبال بمب اتمی نبوده و نیستند اما استفاده از دانش و فناوری هسته ای را حق مسلم خود می دانند و دانشمندان پر توان ایران همراه با دولت و ملت به عنوان وظیفه ای ملی این هدف را دنبال خواهند كرد»[15]
مسلما دستیابی به دانش و فناوری هسته ای و استفاده صلح آمیز از آن در زمینه های مختلف، حق مسلم مردم ایران می باشد. خصوصا با توجه به اینکه نظام جمهوری اسلامی از ابتدا تاکنون به شدت با تولید و تکثیر سلاح های کشتار جمعی مخالف بوده و مبانی اسلامی و انسانی آن به هیچ وجه چنین موضوعی را بر نمی تابد. در عمل نیز نظام اسلامی نهایت همکاری را با سازمان های نظارتی بین المللی داشته و دارد و صداقت و حسن نیت خویش را به کرات به اثبات رسانیده است. و هیچ گونه تخلفی از قوانین و مقررات بین المللی نداشته است از این رو دلیلی برای محروم نگاه داشتن ایران از این دانش و فن آوری مهم وجود ندارد. بر این اساس همانگونه که مقام معظم رهبری و سایر مسؤولین عالی رتبه نظام اعلام نموده اند اگر آژانس بین المللی بخواهد تحت تأثیر فشارهای آمریکا و اسرائیل مردم ایران را از این حق محروم نموده و از انجام تعهدات متقابل خویش در زمینه فراهم نمودن امکانات و زمینه های لازم جهت دستیابی هر چه سریعتر ایران به دانش و فن آوری مسالمت آمیز هسته ای، خودداری نماید، نظام اسلامی و مردم ایران به هیچ وجه چنین ظلمی را برنتابیده و در ادامه همکاری های خود با آژانس تجدید نظر خواهد کرد.
بر اساس استراتژی فوق راه كارهای منطقی ایران جهت حل و فصل بحران هسته‌ای ایجاد شده توسط آمریكا، عبارتند از:
1. دستیابی به چرخه كامل سوخت هسته ای و اعلام ورود ایران به جمع 8 كشور صاحب فناوری غنیسازی اورانیوم اتفاقی تاثیرگذار، در روند پرونده هسته‌ای كشورمان به شمار می‌رود.
2. به كارگیری قابلیت جنبش عدم تعهد در شورای حكام و خارج از آن. در این الگو ایران توانست در اقدامی دیپلماتیك -همانند مذاكره با اروپا- با جنبش عدم تعهد در موضوع مباحثهستهای همگرایی ایجاد كند.
3. استفاده از قدرت دو كشور چین و روسیه، از طریق انجام مذاكرات دیپلماتیك -همانند مورد اروپا- هرچند ظاهراً این دو كشور بر اساس پیش‌فرض اولیه ما اقدام و همكاری ننمودهاند.
4. مسئولان جمهوری اسلامی با توجه به ناكارآمدی تصمیم شورای امنیت، مبنی بر تحریم از مواضع حق‌طلبانه و همراه با دوراندیشی جمهوری اسلامی، عقب‌نشینی نكرده و به تعاملات بین‌المللی برای گشودن راه‌های بیشتر مذاكره و گفت‌وگو ادامه دهند، ضمن آن‌كه تأكید بر حفظ و ارتقای سطح وحدت ملی و پشتیبانی مردمی، اساسی‌ترین عامل قدرت و توان جمهوری اسلامی در كنترل این بحران خواهد بود كه باید همه دست‌اندركاران در صیانت و توسعه آن، بكوشند.
پی نوشت ها
1. سید عبد المجید اشکوری ، ایران اتمی ، قم : همای غدیر، 1383 .صص19-20 .
2 . محمدرضا كلا ن فر یبا یی ، هدف ایران از دست یابی به انرژی هسته‌ای چیست؟ ، حلقه پرسش و پاسخ.
3. هرمیداس باوند تاریخ هسته‌ای ایران، روزنامه شرق، 12/7/1383.
4. احمدرضا توحیدی٬ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پروتكل الحاقی و وضعیت ایران٬ نشریه معارف ش31 ٬ آذرماه 84 . و ر.ک :
مهدی علیخانی ، شاه و اتم ، چگونگی آغاز فعالیت‌های هسته‌ای ایران ، پایگاه خبری تحلیلی شریف نیوز.
5. دستگاههاى سانتریفوژ، نقش اصلى را در غنى‌سازى اورانیوم دارند و رآكتور آب سنگین، تولید‌كننده پلوتونیوم است
6. یعنى توانایى تبدیل اورانیوم طبیعى از طریق شكافت اتم به اورانیوم غنى‌شده.
7. عبدالمجید اشكورى، ایران اتمى، گزارش از پرونه، تكنولوژى هستهاى ایران، هماى غدیر، 1383، صص 50 - 55.
8. در نطنز چه می گذرد ؟ ، خبرگزاری آفتاب ، 23/1/1385 .
9. همان .
10. رضا آقازاده ، جزییات پیشرفت هسته‌ای اخیر ایران ، خبرگزاری مهر.
11. جهت آشنایی تفصیل با كاربردهای صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای ر.ك: كاظم قریب آبادی، «فناوری هسته‌ای نیازها و ضرورت‌ها».
12. عبدالمجید اشكورى، ایران اتمى، گزارش از پرونه، تكنولوژى هستهاى ایران، هماى غدیر، 1383، ص32 .
13. علیرضا محمدی ؛ سلاح میکروبی ...آری...نه؟ ، مجله پرسمان ، شماره 40 - دی ماه 1384 .
14. احمدرضا توحیدی٬ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پروتكل الحاقی و وضعیت ایران٬ نشریه معارف ش31 ٬ آذرماه 84 .
15.كیهان، 1/4/83 (سخنرانی مقام معظم رهبری در دیدار با دست اندركاران جهاد دانشگاهی).
برگرفته از سایت پرسمان
بسته آموزشی کسب درآمد قانونی و تضمینی از اینترنت
تنها راه کسب درامد از اینترنت
صعود زندگی من
تجارت الکترونیک و کسب درآمد آسان از طریق اینترنت ایران
آسان ترین راه کسب درآمد از اینترنت در خانه
کسب درآمد میلیونی از فروش فایل
درآمد اینترنتی در منزل کاملاً تضمینی
بهترین راهنمای سایت های کلیکی ایرانی و خارجی
الگوریتم ضرب کننده Booth و پیاده سازی آن با زبان VHDL
امواج رادیویی و تقسیم بندی باند ها و فرکانس ها
وقتی منقل ها هم دیجیتالی می شود
نمونه ای از برنامه اقدام (Action Plan) برای توسعه علوم راهبردی
حاکم حسکانی نیشابوری
فرآیند عملیاتی مطالعه تطبیقی
مدل یابی معادلات ساختاری
معماری دفاعی با رویکرد پدافند غیر عامل
اثر مواد High K بر روی ماسفت ها
دکتری در ناکجاآباد
فروش فیلتر بورسی استریکلی فقط 75 هزار تومان
کسب درآمد اینترنتی 300000 تومان در خانه در کمتر از 30 دقیقه
کسب و کار اینترنتی با درآمد میلیونی
كسب درآمد اينترنتي روزانه حداقل100هزار تومان تضميني
کسب درآمد ابدی و بی نهایت 100% واقعی
کسب درآمد روزانه حداقل یک میلیون تومان ! کاملا حلال و واقعـی !!
مجموعه ی آموزش تعمیر لامپ کم مصرف (از مبتدی تا پیشرفته)
دانلود پکیج درآمدزایی 400هزارتومن در 40دقیقه (مخصوص شرایط تورم 50 درصدی)
آموزش بازكردن انواع قفل ها بدون كليد(ويژه)
کسب و کار اینترنتی در منزل
آموزش برنامه نویسی آردوینو
دانلود مجموعه آموزشی پایپینگ ( Piping ) و نقشه خوانی + آموزش سه نرم افزار طراحی و تحلیل لوله کشی صنعتی
بازگردانی پیامک های حذف شده- ریکاوری پیامک ۱۰۰٪ عملی
آموزش رایگان کسب درآمد از سایت الیمپ ترید ( olymp trade )
اموزش ویرایش امضا و پکیج برنامه اندروید و کسب درامد از مارکت های اندرویدی
