زمینه و استعداد در وجود مردان به خاطر موظّف بودن آنها براى تأمین زندگى و اداره امور عائله است، و لازمست پیوسته در انجام این برنامه و براى ایفاء این وظیفه طبیعى و شرعى و عقلى همیشه در كوشش و مجاهدت و فعّالیّت باشند.
«وَالْمُطَلَّقَاتُ یَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوَءٍ .... وَلِلرِّجَالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِیزٌ حَكُیمٌ »( آیه 228 سوره بقره )
صدر این آیه درباره عده طلاق زنان مطلقه است که باید تا سه پاکی از شوهر نمودن خودداری کنند و سپس از حق رجوع مرد به همسرش در ایام عده سخن می گوید و در پایان بر این نکته تأکید دارد مردان به یک درجه دارای منزلتی افزون تر از زنانند.
باید به این نکته توجه داشت آنچه که در این آیه آمده محدود به ارتباط متقابل زن ومرد ، از این جهت که همسر یکدیگرند، می باشد لکن وقتی زن در برابر مردان دیگر جز همسر خویش قرار می گیرد ، هرگز مشمول این حکم نمی شود.
بله اما نه برتری مطلق بلکه برتری نسبی
درجه: از مادّه دروج و به معنى حركت تدریجى صعودى با دقّت و احتیاط است، و این حركت اعمّ است از آنكه مكانى باشد و یا در عمل و یا معنوى.
بنابراین آیه می فرماید (نوع) مردان نسبت به (نوع) زنان از لحاظ ذات و طبیعت، دارای صفت استقامت و حركت و پیشرفت می باشند، و از لحاظ عمل و در مقام زندگى مىتوانند حركت تدریجى و صعودى داشته و بالا بروند.
و این زمینه و استعداد در وجود مردان به خاطر موظّف بودن آنها براى تأمین زندگى و اداره امور عائله است، و لازمست پیوسته در انجام این برنامه و براى ایفاء این وظیفه طبیعى و شرعى و عقلى همیشه در كوشش و مجاهدت و فعّالیّت باشند.
پس امتیاز مردان از لحاظ استعداد حركت و ترقّى تدریجى عملى آنان است، نه بلندى مقام ایشان از جهت خلقت . (برگرفته از تفسیر روشن)
وَ لِلرِّجالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ" در حقیقت مفهومش این است كه مسأله عدالت میان زن و مرد به این معنى نیست كه آنها در همه چیز برابرند و همراه یكدیگر گام بردارند چرا که مرد و زن در خلقت و آفرینش متفاوتند.
بعضى از مفسران گفتهاند كه جمله" لِلرِّجالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ"، تنها نظر به مساله رجوع در عده طلاق دارد ولى روشن است كه این تفسیر با ظاهر آیه سازگار نیست، زیرا قبل از آن یك قانون كلى در باره حقوق زن و رعایت عدالت، به صورت" وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ " بیان شده، سپس جمله مورد بحث به صورت یك قانون كلى دیگر به دنبال آن قرار گرفته است.
و بالاخره در پایان آیه مىخوانیم:" خداوند توانا و حكیم است" (وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَكِیمٌ).
ممکن است زنانی در زمینه های ذکر شده بر مردان امتیاز داشته باشند، ولی قوانین به موارد جزئی نظر ندارد، بلکه نوع و کلیت را در نظر می گیرد و بدون شک از نظر کلی مردان نسبت به زنان برای سرپرستی خانواده آمادگی بیشتری دارند
و در واقع پاسخى است براى آنها كه در این زمینه ایراد مىگیرند، و اشارهاى است به اینكه حكمت و تدبیر الهى، ایجاب مىكند كه هر كس در جامعه به وظایفى بپردازد كه قانون آفرینش براى او تعیین كرده است، و با ساختمان جسم و جان او هماهنگ است.
حكمت خداوند ایجاب مىكند كه در برابر وظایفى كه بر عهده زنان گذارده، حقوق مسلمى قرار گیرد، تا تعادلى میان وظیفه و حق بر قرار شود.(تفسیر نمونه)
واقعیت این است که در قرآن موردی وجود ندارد که در آن به صورت واضح از برتری حقوقی یا فضیلت موهبتی، خارج از دایره ی اراده و اختیار انسان به "درجه" تعبیر شده باشد، بلکه واژه ی "درجه" یا "درجات" به مقام و جایگاه دنیوی یا اخروی ای اشاره دارد که اراده و عمل انسان زاینده آن باشد. [پژوهش های قرآنی، ش 25-26، سال 1380، ص 153.] "وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُواْ ". [انعام، 132.] برای همه، منزلت هایی است که ناشی از کارهای آنان است.
قوام، در نگاه اهل لغت به معنای کارپردازی و محافظت و نگهبانی است. قیام گاهی به معنای محافظت و اصلاح می آید و از همین قبیل است سخن خداوند که می فرماید: "الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء"، [نساء، 34.] مردان قوام بر زنان هستند. [ابن منظور، لسان العرب، ج 11، واژه ی قوم.] "قام الرجل علی المرأة صانها و قام بشأنها". قوامیت مرد بر زن؛ یعنی او را حفظ نمود و به امور او پرداخت. [سعید الخواری ، اقرب الموارد، واژه ی قوم.]
مفسران قرآن کریم نیز اکثراً به نقل این دیدگاه مشترک لغت شناسان پرداخته اند و "قوام" در آیه ی "الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء" را به معنای سرپرست، نگهبان و کارپرداز گرفته اند.
از باب نمونه به دو مورد اشاره می شود :
"قوام اسم است برای کسی که با جدیت به کاری می پردازد. وقتی گفته می شود، این قیم زن است، مراد کسی است که به کار او می پردازد و به نگهداری او اهتمام می ورزد". [فخر رازی، تفسیر کبیر، ج 10، ص 88.]
"کلمه ی قیم به معنای آن کسی است که مسئول قیام به امر شخص دیگر است و کلمه ی قوام و قیام مبالغه در همین معناست". [طباطبائی، محمد حسین، المیزان، (ترجمه فارسی)، ج 4، ص 542.]
بنابراین، با توجه به جایگاه و منزلت زن در دین اسلام و با توجه به معنایی که برای قوام بیان شد، از آیه ی "الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء" می توان چنین برداشت کرد که آیه در بیان رهبری و سرپرستی واحد و منظم – در خانواده – با توجه به مشورت ها و مسئولیت های لازم است، نه در صدد تشریع و تجویز استبداد، سلطه و اجحاف نسبت به زنان. [تفسیر نمونه، ج 3، ص 411- 416.]
از آن جا که خانواده یک واحد کوچک اجتماعی است، طبیعی است که – مانند یک اجتماع بزرگ – رهبری و سرپرستی واحدی را می طلبد. بنابراین، این مسئولیت به جهاتی و به لحاظ خصوصیاتی که در مردان وجود دارد، نظیر غلبه ی قدرت تفکر مرد بر نیروی عاطفه و احساسات وی، داشتن بنیه و نیروی جسمی بیشتر در جهت دفاع از حریم خانواده و تعهد مالی در برابر زن و فرزندان نسبت به پرداخت هزینه های زندگی، به عهده ی مرد گذاشته شده است.
البته ممکن است زنانی در زمینه های ذکر شده بر مردان امتیاز داشته باشند، ولی قوانین به موارد جزئی نظر ندارد، بلکه نوع و کلیت را در نظر می گیرد و بدون شک از نظر کلی مردان نسبت به زنان برای سرپرستی خانواده آمادگی بیشتری دارند.
از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله) درباره ی برتری مردان بر زنان سۆال شد، آن حضرت فرمود: "کفضل الماء علی الارض، فبالماء تحیی الارض و بالرجال تحیی النساء"، ثم تلاهذه الآیة "الرجال قوامون علی النساء". [کاشانی، فیض، تفسیر صافی، ج 1، ص 448.] فضیلت مرد بر زن مثل فضیلت آب نسبت به زمین است، با آب زمین زنده می شود و با مردان زندگی زنان به نشاط و شادابی و زایندگی می رسد. آن گاه پیامبر آیه ی "الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء" را تلاوت فرمود.
امام صادق (علیه السلام) در این باره می فرماید: "من سعادة الرجل ان یکون القیم علی عیاله" [وسائل الشیعة، ج 15، ص 251.] و قوامیت بر خانواده نشانه سعادت مرد است.
در فرهنگ قرآن قوامیت مرد کوچک ترین زمینه ای را برای تسلط، استبداد و تعدی باقی نمی گذارد. این توهم که آیه ی فوق زمینه تعدی و سلطه مردان بر زنان را باعث می شود، شاید به جهت عدم تبیین معنای قوام در تحقیقات و پژوهش های قرآنی باشد
طبق این دو روایت اگر مسئولیت قوامیت به دوستی در محیط خانواده انجام پذیرد، موجب نشاط، طراوت و سلامت زندگی است.
درباره ی قوامیت مردان باید گفت: این قوامیت ، گونه ای از گونه های سازماندهی زندگی زناشویی است که مرد را متصدی شۆون زن کرده است. از طریق مسئولیت مالی وی بر خانواده و از خلال پاره ای از ویژگی های درونی که مرد را از زن در سطحی متمایز می دارد که قدرت وی را در رویارویی با موقعیت ها بیشتر می کند.
سپردن این وظیفه و مسئولیت به مردان نه دلیلی است بر برتری و فضیلت انسانی آنان و نه سبب امتیاز اخروی آنان است؛ چراکه اسلام در مسیر تکامل هیچ تفاوتی میان زن و مرد قایل نیست و پیمودن مسیر تکامل و رسیدن به مقام قرب الهی، با تعقل، تقوا و عمل صالح امکان پذیر است و تنها ملاک و معیار و برتری در پیش گاه خدای متعال تقواست نه جنسیت.
بنابراین، در فرهنگ قرآن قوامیت مرد کوچک ترین زمینه ای را برای تسلط، استبداد و تعدی باقی نمی گذارد.
این توهم که آیه ی فوق زمینه تعدی و سلطه مردان بر زنان را باعث می شود، شاید به جهت عدم تبیین معنای قوام در تحقیقات و پژوهش های قرآنی باشد.
فرآوری: زهرا اجلال
بخش قرآن تبیان
منابع:
پرسمان
اسک دین
اسلام پدیا
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
اگر قصد دارید تا مهارت خواندن و دایره واژگان خود را بهصورت هم زمان تقویت کنید، مجموعه کتابهای Reading and Vocabulary Development میتواند شما را به هر دو هدف خود برساند. عنوان ذکر شده نام کتابهایی چهار سطحی برای تقویت مهارت واژگان و خواندن زبان انگلیسی است که امروز قصد ... ...
یکی از موارد جالب این کتاب اینکه در عین حال که با تاریخ گذشتگان آشنا میشید کامل در مورد اینکه چگونه و چرا گنج و اموال رو در دفینه ها قرار میدادند توضیح داده است ، که کمک خیلی زیاده به شما میکنه . در این کتاب شما به سادگی تمام تاریخ رو متوجه میشید و این باعث میشه که شما ... ...
کتاب آموزش هاله بینی استاد قندی هر انسانی صاحب حوزه انرژی یا هاله ای است که جسمش را احاطه کرده و در آن نفوذ می کنئ. این حوزه انرژی با سلامتی فرد رابطه تنگاتنگی دارد. تسخیص بواسطه حس برتر روشی برای درک چیزهایی برتر از محدوده حوای انسانی است. بواسطه حس برتر فرد قادر به دیدن و ... ...
اگر قصد دارید تا مهارت خواندن و دایره واژگان خود را بهصورت هم زمان تقویت کنید، مجموعه کتابهای Reading and Vocabulary Development میتواند شما را به هر دو هدف خود برساند. عنوان ذکر شده نام کتابهایی چهار سطحی برای تقویت مهارت واژگان و خواندن زبان انگلیسی است که امروز قصد ... ...
کتاب اسرار قاسمی + فهرست مطالب خب در این بخش قسمتی از فهرست کتاب اسرار قاسمی شیخ ملاحسین کاشفی را به اختصار جهت آگاهی و اشراف بهتر کاربران عزیز بر محتوای کتاب، فهرست بندی کرده ایم لازم بذکر است شما در حال حاضر تنها بخشی از فهرست مطالب را مشاهده می کنید. حروف تهجّی در ... ...
توضیحات 40 تکنیک بنهانی دستکاری احساسات،شستشوی مغزی و کنترل ذهن را کشف کنید. باید یاد بگیرید چطور افراد را تجزیه و تحلیل و هر کسی را متقاعد کنید. ...
این کتاب جواب استخاره با همه آیات قرآن را نوشته و در پنج جلد میباشد و کتاب بسیار ارزنده ای است ،نسخه چاپی آن در بازار یافت نمیشود و فقط بصورت پی دی اف موجود میباشد ... ...
عکاسی دیجیتال به فرایند ثبت تصاویر به وسیلهٔ دریافت و ثبت نور برروی سطح حساس به نور حسگر الکترونیکی گفته میشود. الگوهای نوری بازتابیده شده یا ساطع شده از اشیا بر روی سطح حساس به نور حسگر تأثیر میگذارد و باعث ثبت تصاویر میگردد. عکاسی دیجیتال در حال حاضر رایجترین ... ...
. کتاب ارتباط با خود برتر نوشته سلست هامان، یک راهنما ی تجربی برای ارتباط با ابعاد بالاتر وجود است. با استفاده از شانزده تمرین عملی که در این کتاب ارائه شده، می توانید پیام هایی را از خود برترتان دریافت کنید و یک سفر بیداری را تجربه کنید. این تمرینات ساده و قابل فهم و در ... ...
... ...
آدم های سمی 0 فیدیبوکتاب صوتیروانشناسیتوسعه فردی امکان مطالعه در اپلیکیشن فیدیبو دانلود 12:04:52 معرفی، خرید و دانلود کتاب صوتی آدم های سمی چگونه نقش افراد سمی را در زندگی تان ... ...
دانلود برنامه ولت یاب بیت کوین2024 دانلود جدیدترین برنامه ولت یاب بیت کوین.به راحتی با این برنامه کیف پول های بیت کوین گم شده را پیدا کنید و به کیف پول خود بفرستید. این برنامه از طریق 12 کلمه بازیابی قادر به جستجو در شبکه بلاکچین هست و هنگام بازیابی می توانید به راحتی ...
یوگا یکی از آرامشبخشترین راهها برای ایجاد تمرکز ذهنی و تناسب اندام است و خیلی راحت میتوان با فراگیری آموزش یوگا در خانه حتی برای مبتدیان، آن را به شکل روزمره انجام داد. اگر برای آموزش یوگا امکان ثبتنام در کلاس یوگا را ندارید یا دوست دارید در این روزها که بیشتر در خانه ... ...
امروزه آسیب های گسترد ه ی ناشی از نفوذ موجودات غیر ارگانیک در سیستم ذهنی افراد، موجب همه گیری (اپیدمی) بیماریهای ذهنی در سراسر جهان شده است و به دلیل نا آگاهی عمومی نسبت به این عوامل بیماریزا و به دنبال آن، فقدان بهداشت لازم برای پیشگیری و رهایی از آلودگی به آ نها، رو به ... ...
اگر به یک وب سایت یا فروشگاه رایگان با فضای نامحدود و امکانات فراوان نیاز دارید بی درنگ دکمه زیر را کلیک نمایید.
ایجاد وب سایت یا