برخی از سوره ها باحروفی آغاز می شود که چون ناپیوسته قرائت می شود، به حروف مقطعه نام گذاری شده است. تبیین این حروف از آغاز تاریخ تفسیرتاکنون همواره توجه مفسران و قرآن پژوهان را به خود معطوف داشته و در تحلیل آن دو راه پیموده اند:
برخی این حروف را راز و رمزی میان خدا و رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) دانسته، از این رو آن را غیر قابل تفسیرمی دانند2 - گروه دیگری (که بیشتر آنها مفسران و قرآن شناسان هستند) برآنند که این حروف مانند سایر آیات اگر چه معرفت کنه آن میسور نیست، لیکن تفسیر پذیر است.(1)
1 - حروف مقطعه از مختصات قرآن است و در سایر کتاب های آسمانی مانند تورات و انجیل سابقه ندارد.
2 - این حروف اختصاص به سوره های مکی یا مدنی ندارد، زیرا در 27 سوره مکی و در دو سوره مدنی آمده است.
3 - حروف مقطعه اوایل سوره ها ، برخی یک حرفی است ، مانند : "ن" و "ق" و برخی دو حرفی مانند : "طس" ، "یس" ، "طه" و "حم" و برخی سه حرفی، مانند : "الم"، "الر" و "طسم" و برخی چهار حرفی مانند : "المص" و برخی پنج حرفی، مانند: "کهیعص" و "حم عسق".
4 - برخی از این حروف اصلا تکرار نشده است، مانند "ن" و "ق" ؛ بعضی دوبار تکرار شده ، مانند "ص" که در سوره "ص" به طور مستقل ذکر شده و در سوره اعراف جزو "المص" قرار گرفته ؛ برخی از آنها شش بار تکرار شده، مانند "الم" و بعضی از آنها هفت بار تکرار شده، مانند "حم" و آن سوره های هفتگانه به "حوا میم سبعه" موسوم است.
5 - حروف مقطعه پس از حذف مکررات آن ها چهارده حرف است.(2)
6 - در 29 سوره ای که حروف مقطعه دارد، در آغاز یا متن آنها سخنی از وحی، نبوت و قرآن است و این یک مطلب مشترک بین این سوره ها می باشد.
7 - بین حروف مقطعه هر سوره با محتوای آن سوره ارتباط خاصی است. بر این اساس ، همه سوره هایی که با حروف مقطعه همگون آغاز می شود، در خطوط کلی مضامین نیز همگون است.
حروف مقطعه بر چه معنا و مفهومی دلالت دارد، آرا و احتمال های گوناگون ابراز شده که برخی از آنها عبارت است از : (3)
أ) حروف مقطعه از متشابهاتی است که علم آن مخصوص خدا است و درک آن میسور غیر خدا نیست.
ب) حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است، چنان که سوره های "یس" و "طه" و "ص" و "ق" هر کدام به نام حروف مقطعه خود نام گذاری شده اند.
پ) حروف مقطعه نام های قرآن کریم است.
ت) هر یک از حروف مقطعه، علامت اختصاری و اشاره به اسمی از حسنای الهی و برخی نیز رمز و اشاره به نام پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) است.
ث) حروف مقطعه اجزای اسم اعظم الهی است و اگر به درستی و از روی بصیرت ترکیب شود، اسم اعظم ظهور می کند. اسم اعظم نامی است که با آن می توان در جهان هستی، تصرف کرد و انسان های عادی به معرفت آن دسترسی ندارند.
ج) حروف مقطعه سوگندهایی است که خداوند یاد کرده بر این که قرآن، کلام و کتاب اوست. سر سوگند به این حروف آن است که حروف الفبا دارای شرافت و حرمت است.
چ) این حروف براساس حساب ابجد اشاراتی است به مدت بقای اقوام و امت ها و اجل آنها و نعمت ها و بلاها ، چنان که در روایات آمده است که "المص" ناظر به انقراض دولت اموی است.
خ) حروف مقطعه برای مرز بندی بین سوره ها و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی است.
ق) این حروف به منزله خلاصه و پیام اجمالی محتوای سوره است. (4)
د) حروف مقطعه مقدمه و کلید سوره ها است.
ذ) سوره های دارای حروف مقطعه مشترک ، در مضامین و سیاق نیز با یکدیگر مشابه و متناسب است و این تشابه ویژه میان سوره های مزبور با سایر سوره ها وجود ندارد.
ر) حروف مقطعه رمز و سری بین خدا و رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) است و مقصد از آن افهام دیگران نیست.
ز) خداوند می خواهد بگوید که قرآن از جنس همین حروف الفبا است که روزمره با آن سر و کار دارید اما از آوردن مثل آن ناتوان هستید و نمی توانید مثل قرآن بیاورید، پس بفهمید که این کلام از ناحیه خداوند است.در بسیاری از سوره ها ، پس از حروف مقطعه ، آیه بعدی در مورد قرآن و نزول وحی است.
در مورد حروف مقطعه در قرآن تفسیرها و تأویلهای متعددی شده است، که از جمله آن این است که آن حروف در آن سوره غلبه دارد. مفسرانی همانند "زرکشی" در "البرهان فی علوم القرآن" ج 1، ص 169، و "علامه طباطبایی در المیزان" ج 18، ص 8، گفتهاند حروف مقطعه در آغاز هر سوره گویای این حقیقت است که فراوانی آن حرف یا حروف در آن سوره از دیگر حروف بیش تر است.( بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن، ح 1، ص 926)
درباره کلمات مقطعه اوائل برخی سورهها مانند الم سؤال کردید، در پاسخ یادآور میشویم که درباره این کلمات نظرات مختلفی از مفسران عرضه شده است که برخی از آن نظرها را برایتان یادآور می شویم:
1 - این کلمات از متشابهاتی است که تأویل آنها را جز خدا نمیداند.
2 - اشاره به نامهای خداوند است مثلاً الم معنای آن این است که «انا اللَّه اعلم؛ منم خدایی که میدانم».
3 - آوردن این کلمات به این منظور است که نشان دهد قرآن مجید که همگان از آوردن آن، عاجز و ناتوان می باشند از همین حروف تهجی که تمام جملات و کلمات از آنها ساخته میشوند ساخته شده است .
بنابراین شما هم اگر میتوانید از این حروف چنین کلامها و جملاتی بسازید در حالی که نمی توانید مانند اینکه یک مهندس که نقشه جالبی برای ساختمان کشیده و آن نقشه را به طرز بدیعی پیاده کرده است میگوید این خانه از این آجر و گچ و سیمان و آهن درست شده است این مصالح در اختیار شما و همگان است اگر می توانید از این مصالح شما هم چنین خانه جالب با این نقشهی زیبا و بدیع بسازید.
قول دیگری درباره کلمات هست که مرحوم علامه طباطبائی صاحب تفسیرالمیزان آن را برگزیدهاند که این کلمات با محتوای سورهیی که در آغاز آن قرار گرفتهاند ارتباط دارند و اینها رمزهایی هستند ما بین خدا و پیامبر.
ممکن است اینجا این سؤال مطرح شود که قرآن مجید برای تبیین به انسانها است و مگر خداوند از بندگانش باکی داشته تا رمزی با آنان سخن بگوید پاسخش این است که صحیح است قرآن مجید برای تبیین از طریق تفسیر پیامبر و امامان معصومین«علیهم السلام» صورت گیرد چنانکه خداوند می فرماید: «لتبین الناس ما نزل الیهم؛ تا برای آنان بیان کنی آنچه به سوی آنان نازل گشته است» بر این اساس اشکالی ندارد که برخی از آیات قرآن به خاطر مصالح مهم تری به صورت رمزی معانی را تفهیم کند مانند اینکه مردم به پیامبر و امامان«علیهم السلام» مراجعه کنند و از طریق آنان به فهم بیشتر و آگاهی وسیع تر درباره قرآن دست یابند و این راهی باشد برای مراجعه بیشتر مردم تا مسئله رهبری هر چه بیشتر و بهتر تحکیم یابد. آری معانی آیات قرآن مجید ابعادی دارد که برخی از آنها برای انسانهای دیگر نیز قابل وصول است ولی ابعادی از آن هم جز برای پیامبران و امامان قابل دست یافتن نیست .
پی نوشت ها :
1 - آیت الله عبدالله جوادی آملی، تسنیم، ج2 ، ص 63 و.632
2- همان ، ص 65 و 66.3
3- بهاءالدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج1، ص 925.4
4- تسنیم، ج2، ص 80 تا 95، با تلخیص
دانلود فایلهای بسته آمادهچاپ و نصب تابلو اعلانات مسجدنما همیشه دنبال این بودی یه جایی باشه تا راحت بتونی محتوای مطمئن با طراحی خوب را پیدا کنی؟ همیشه دنبال این بودی یکی کارهای محتوایی را ناظر به مسائل روز انجام بده و دغدغه تأمین محتوا را نداشته باشی؟ همیشه ... ...
تعداد صفحات: 11 نوع فایل: WORD + فایل هدیه: نمونه مصاحبه تشخیصی افسردگی و اعتیاد (8صفحه) فهرست مطالب: شرح حال (مشخصات، علت ارجاع، شکایت عمده، مشکلات موجود و ...) معاینه وضعیت روانی تشخیص مصاحبه بخشی از متن فایل: م: خوابت چطوره؟ ب: زیاد خوب نیست، اگار ... ...
عنوان پاورپوینت: دانلود پاورپوینت کیست هموراژیک تخمدان و درمان آن فرمت: پاورپوینت قابل ویرایشتعداد اسلاید: 27پاورپوینت آماده ارائهفهرست مطالب:مقدمهکیست تخمدان هموراژیک چیستانواع کیست هموراژیککیستهای فولیکولارکیستهای لوتئالعلائم کیست هموراژیک علت کیست هموراژیک عوارض کیست ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز نتورک و شبکه قدم بگذارید، مفاهیم کلیدی آن را بشناسید، با انواع شبکه ها آشنا شوید و با تسلط بر این دانش، به تبادل اطلاعات و اتصال به دنیای دیجیتال بپردازید! در دنیای امروز، نتورک و شبکه به بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان تبدیل شده ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز سیستم غدد و بدن قدم بگذارید، غدد مختلف و عملکرد آنها را بشناسید، با هورمون ها و نقش آنها در بدن آشنا شوید و با حفظ تعادل سیستم غدد، از سلامتی و شادابی خود محافظت کنید! سیستم غدد، مجموعه ای از غدد در بدن انسان است که وظیفه ی ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز گروه خونی قدم بگذارید، انواع گروه های خونی را بشناسید، با سازگاری گروه های خونی و اهمیت آن در خونریزی و انتقال خون آشنا شوید و با داشتن آگاهی از گروه خونی خود، به حفظ سلامتی خود و دیگران کمک کنید! گروه خونی، یکی از ویژگی های ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای کیست ها قدم بگذارید، انواع مختلف آن ها را بشناسید، با علل و علائم آن ها آشنا شوید و با روش های مختلف تشخیص و درمان آن ها، به رهایی از درد و ناراحتی بپردازید! کیست، یک کیسه ی پر از مایع است که می تواند در هر قسمت از بدن ایجاد شود. کیست ها ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز زبان انگلیسی قدم بگذارید، الفبا و واژگان آن را بیاموزید، با قواعد و گرامر آن آشنا شوید و با تسلط بر این زبان پرمخاطب، به دروازه های ارتباطات جهانی و فرصت های جدید در زندگی خود قدم بگذارید! زبان انگلیسی، به عنوان پرکاربردترین ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز تعمیر خودروهای بنزینسوز قدم بگذارید، با اجزای مختلف خودرو آشنا شوید، اصول عیبیابی و تعمیر را بیاموزید و با تسلط بر این مهارت، از اتکا به تعمیرکاران رها شده و در هزینههای خود صرفهجویی کنید! خودروهای بنزینسوز، وسیلهای رایج ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز غذاها و نوشیدنی های آرامبخش قدم بگذارید، با دستور پخت های متنوع و خوشمزه آشنا شوید و با طعم دلنشین آنها، به آرامش ذهن و جسم خود دست پیدا کنید! در دنیای پرشتاب امروز، استرس و اضطراب به بخش جدایی ناپذیر زندگی بسیاری از افراد ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز عفونت ها قدم بگذارید، انواع مختلف آن ها را بشناسید، با علل و علائم آن ها آشنا شوید و با روش های مختلف تشخیص و درمان آن ها، به رهایی از بیماری و حفظ سلامتی خود بپردازید! عفونت، به حمله و رشد میکروب های مضر مانند باکتری ها، ویروس ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز کربوهیدرات ها قدم بگذارید، انواع مختلف آن ها را بشناسید، با نقش آنها در بدن آشنا شوید و با مصرف هوشمندانه آنها، به سلامتی و تناسب اندام خود دست پیدا کنید! کربوهیدرات ها، یکی از مهم ترین گروه های مواد مغذی هستند که نقش حیاتی در ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز جیمیل قدم بگذارید، با تمام امکانات و ویژگیهای آن آشنا شوید و با استفاده از این سرویس ایمیل محبوب، ایمیلهای خود را به طور موثر مدیریت کنید و به بهرهوری خود در کار و زندگی بیافزایید! جیمیل، یک سرویس ایمیل محبوب از شرکت گوگل ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفت انگیز بی حسی نخاعی قدم بگذارید، انواع مختلف آن را بشناسید، با علل و علائم آن آشنا شوید و با روش های مختلف تشخیص و درمان آن ها، به رهایی از درد و بازیابی سلامتی خود بپردازید! بی حسی نخاعی، نوعی بی حسی موضعی است که با تزریق دارو به فضای ... ...
با این راهنمای جامع، به دنیای شگفتانگیز آداب و معاشرت قدم بگذارید، اصول و قواعد رفتار صحیح در موقعیتهای مختلف را بیاموزید و با ارتقای مهارتهای اجتماعی خود، به روابطی گرمتر، صمیمیتر و احترامآمیزتر دست پیدا کنید! آداب و معاشرت، مجموعهای از رفتارها و قواعدی است که ... ...
اگر به یک وب سایت یا فروشگاه رایگان با فضای نامحدود و امکانات فراوان نیاز دارید بی درنگ دکمه زیر را کلیک نمایید.
ایجاد وب سایت یا